در آموزش های گذشته راجع به رله ارت فالتبت کردیم و گفتیم که برای جلوگیری از برق گرفتگی یا آتش سوزی از انواع کلید های نشتی جریان استفاده میکنیم، اما کلید های نشتی جریان هم در میزان حساسیت و هم در میزان تحمل جریان به رنج های جریانی خاصی محدود است ولی رله ارت فالت که به رله نشتی جریان نیز معروف است این محدودیت ها را برای مان کمتر می کند.
در حقیقت این رله به همراه سی تی کور بالانس که در ادامه با آن بیشتر آشنا خواهیم شد جریان های نشتی را تشخیص می دهد و در میزان حساسیت و زمان قطعی ما تنظیم میکنیم اگر نشتی جریان داشتیم رله عمل میکند و فرمان قطع را به کنتاکتور یا کلید اتومات صادر میکند.
سی تی کور بالانس یا Core balance current transformers) CBCT ) نوعی ترانس جریان است که نشتی جریان را تشخیص می دهد، که برای نصب آن، ما سیم های فاز و نول منهای سیم ارت را داخل آن عبور میدهیم.
این نوع سی تی ها در کلید های نشتی جریان نیز مورد استفاده قرار میگیرد؛ در کنار این رله یعنی رله نشتی جریان، سی تی کور بالانس را نصب میکنیم تا جریان نشتی را به وسیله میدان مغناطیسی حول سیم تشخیص داده و این تشخیص را به رله نشتی جریان منتقل کرده و در نهایت رله هم وظیفه قطع و وصل در زمان های لازم را دارد.
به عبارتی سی تی های کور بالانس و رله ارت فالت مکمل یکدیگر بوده و در کنار هم عملکرد لازم را انجام میدهند.
کلیدهای مدارشکن‌ها در اندازه‌های مختلفی ساخته می‌شوند و می‌توانند از یک کلید کوچک مورد استفاده در یک منزل تا یک کلید بزرگ که برای محافظت مدارهای ولتاژ بالا و تغذیۀ یک شهر به کار می‌رود متفاوت باشند.
مورد مصرف این کلیدها عمدتأ در ورودی تابلو‌ها میباشد و در همۀ تابلوهای برق فشار ضعیف مانند صنایع سیمان؛ نفت و مخابرات مورد استفاده قرار میگیرد که هم جریان بالایی دارد و هم برقراری (Selectivity) کامل بین کلیدهای ورودی و کلیدهای خروجی که معمولأ از نوع کلید اتوماتیک (کمپکت) می‌باشند ضروری است.
عملکرد این نوع مدار شکن با بقیۀ انواع مدار شکن ها متفاوت است، هدف اصلی تمام مدار شکن ها جلوگیری از ایجاد جرقه بعد از جریان صفر با ایجاد یک وضعیت که در آن کنتاکت فاصله در برابر ولتاژ مجدد سیستم مقاومت می کند. هدف مدار شکن های هوایی هم همین گونه است اما با روشی متفاوت؛ برای قطع قوس الکتریکی یک ولتاژ آرک بیشتر از ولتاژ تغذیه ایجاد می کند، ولتاژ قوس به عنوان حداقل ولتاژ مورد نیاز حفظ قوس الکتریکی است، این مدار شکن ولتاژ آرک را با سه روش اصلی متفاوت افزایش می دهد:
با خنک کردن پلاسمای جرقه ولتاژ آرک را افزایش می دهد، همانطور که درجه حرارت قوس پلاسما کاهش می یابد، تحرک ذرات در قوس پلاسما کم می شود بنابراین گرادیان ولتاژ بیشتر برای حفظ قوس الکتریکی مورد نیاز است.
ممکن است ولتاژ قوس، طول مسیر قوس را افزایش دهد. وقتی طول مسیر قوس افزایش می یابد مقاومت مسیر افزایش می یابد از این رو برای حفظ همان قوس، ولتاژ بیشتری نیاز است تا در سراسر مسیر قوس استفاده شود، این بدان معناست که ولتاژ قوس افزایش یافته است، تقسیم قوس به تعداد قوس های سری نیز ولتاژ قوس را افزایش می دهد.
در هنگام بروز خطا رلۀ الکترونیکی به کمک ترانس های نمونه بردار جریان خطا را حس کرده و طی زمان معینی فرمان دشارژ فنر به عبارتی فعال ساحتن مکانیزم جریان قطع توسط کلید صادر می گردد. به طور کلی مکانیزم شارژ کلیدها یا به شکل گردننده (Rotary) است و یا به صورت فنر شارژ شده (Spring Charged) است.
کلیدهای هوایی دارای رله هایی که در داخل خود کلید جاسازی شده اند (Built-in) میباشد، ویژگی این رله‌ها خاصیت تأخیری یا Time Delay آن هاست که عنصر اصلی در تأمین هم برقراری از طریق صدور فرمان قطع با تاخیر می‌باشند.
هم برقراری همان پدیدۀ تقدم قطع در خروجی‌ها نسبت به ورودی هاست، به این معنی که اگر خطایی در یک فیدر خروجی رخ داد، ابتدا کلید خروجی قطع شود و در صورت تداوم خطا روی مدار و عمل نکردن کلید خروجی، کلید ورودی با تاخیر کل تابلو را بی برق میکند. اهمیت این موضوع در این است که در صورت وقوع خطا در یکی از خروجی‌ها کل تابلو بی برق نشود.
در این نوع از کلیدهای فشارقوی، نیز مانند بقیۀ انواع کلیدهای فشارقوی برای خاموش کردن جرقۀ ناشی از قطع جریان، باید مکانیزمی در نظر گرفته شود. در کلیدهای هوایی، از محفظه‌های جرقه‌گیر بزرگ جهت خاموش کردن جرقه استفاده میشود. این محفظه‌ها از جنس سیلیس و یا آزبِست بوده و به صورت مشبک و لایه لایه ساخته می‌شوند. جرقه‌گیر، باعث تقسیم جرقه به جرقه‌های کوچکتر شده تا این جرقه‌ها زودتر خاموش شوند.
این کلیدها دارای دو نوع کنتاکت هستند. کنتاکت‌های اصلی که در شرایط وصل کلید، وظیفۀ عبور جریان را بر عهده دارند و کنتاکت‌های جرقه زن یا Arcing Contact ها که در لحظۀ قطع و وصل کلید وظیفۀ هدایت جرقه به سمت جرقه گیر را دارا می‌باشند.
در بعضی از انواع این کلیدها، از یک دمنده و یا یک حلقۀ مغناطیسی برای هدایت جرقه به داخل جرقه‌گیر استفاده میشود، در حالتی که از دمنده استفاده شود، جریان هوا باعث هدایت جرقه به سمت جرقه‌گیر خواهد شد.
در حالتی که از حلقۀ مغناطیسی استفاده شود، جریان عبوری از حلقه، نیرویی مغناطیسی ایجاد کرده که این نیرو، جرقه را به سمت بالا هدایت می‌کندبا این کار جرقه از داخل محفظه جرقه‌گیر عبور خواهد کرد.
در لحظۀ قطع کلید، ابتدا کنتاکت‌های اصلی کلید از هم جدا شده در حالی که کنتاکت های جرقه زن هنوز به هم اتصال دارند با جدا شدن کنتاکت های جرقه زن، بین آنها جرقه به وجود آمده که این جرقه از داخل محفظۀ جرقه‌گیر عبور کرده و خاموش میشود.
استفاده از کنتاکت های جرقه زن، هم چنین باعث میشود تا بین کنتاکت‌های اصلی جرقه‌ای به وجود نیاید و در نتیجۀ این کنتاکت‌ها آسیبی نبینند.
در این کلیدها ممکن است از فیوزهای فشارقوی جهت حفاظت در برابر جریان‌های اتصال کوتاه استفاده شده باشد.
مکانیزم قطع و وصل این کلیدها معمولاً به صورت فنر شارژ شده است، بدین صورت که فنر مکانیزم توسط اهرم و به صورت دستی و یا توسط یک موتور الکتریکی شارژ شده و کلید در وضعیت آماده برای بهره‌برداری قرار میگیرد.
با فشار دادن دکمه ON بر روی کلید کلید وصل و با فشردن دکمه Off کلید قطع میشود.
در نوعی از این کلیدها، می‌توان از آن به عنوان کلید زمین نیز استفاده کرد. بدین صورت که پس از بیرون آوردن کلید از داخل تابلو، توسط اهرم مربوطه ورودی‌های کلید به هم متصل می‌شوند. با جازدن کلید داخل تابلو، این ورودی‌ها زمین شده که باعث میشود تا مصرف‌کننده پشت کلید، از نظر الکتریکی زمین شود. این وضعیت توسط صفحه‌ای در جلوی کلید نشان داده میشود.
در ویدیوی پایین این دو موضوع یعنی نحوه سیم بندی و نحوه برنامه نویسی مدار استپ استارت با یک شستی را آموزش داده ایم که پیشنهاد می کنم حتما ویدیوی زیر را مشاهده کنید.
سیم بندی مدار استپ استارت با یک شستی که به صورت فیزیکی نیاز است انجام دهیم تا طبق برنامه مد نظر ما، مدار به درستی کار کند:
قطعه کدی که نیاز است ما در نرم افزار بنویسیم تا مدار به صورت صحیح اجرا شود:
بله!
به این سادگی این مدار قابل اجراست و هیچ اِلمان پیچیده ای نیاز نداریم.
عیب یابی برق صنعتی یکی از مواردی هست که اگر با تابلو برق و برق صنعتی سر و کار داشته باشید به شدت یاد گیری آن توصیه می شود چون هر لحظه ممکن است در تابلو برق یا الکترو موتور، عیب هایی ایجاد شود که تشخیص آن دشوار باشد.
در آموزش عیب یابی برق صنعتی به تست سلامت الکترو موتور و تجهیزات پر کاربرد در تابلو برق می پردازیم همچنین تجهیزات معیوبی که در ظاهر سالم هستند را بررسی کرده ایم تا با نحوه عیب یابی در برق صنعتی آشنا شوید.
مقدمه – بررسی انواع حالات عیب هایی که ممکن است در برق صنعتی رخ دهد
عیب یابی و باز کردن کلید اتومات(کمپکت) معیوب و تست سلامت کلید های اتومات
باز کردن کنتاکتور های مختلف و بررسی اجزایی که ممکن است معیوب باشد
بررسی علت لرزش کنتاکتور در حین وصل شدن و نحوه حل کردن این عیب
عیب یابی و تست قطعات جانبی کنتاکتور از قبل کنتاکت های کمکی،تایمر های بادی و…
بررسی کامل و تست سلامت کنتاکتور های تک فاز
بررسی دلایل معیوب شدن کلید های مینیاتوری و تست اتصال کوتاه کلید
معرفی اجزای کلید جریان بالای موتور دار و بررسی اجزایی که ممکن است معیوب شود
عیب یابی تایمر های نامرغوب که در تابلو برق استفاده می شود
تست سلامت کلید های نشتی جریان از نوع حفاظت از جان و حفاظت در برابر آتش سوزی
بررسی کامل ترانس جریان یا CT ها و بررسی دلایل خراب شدن آنها
آزمایش سلامت تایمر های امرون ۱۱ پایه و بررسی دو تایمر معیوب و سالم
تست کامل رله های شیشه ای در انواع مختلف
باز کردن و بررسی میکروسوئیچ ها و لیمیت سوئیچ ها و نحوه صحیح تست آنها
بررسی انواع کلید های فرمان،کلید های سلکتوری و شستی های استپ استارت وباز کردن کلید سلکتوری معیوب
تست سلامت ترانسفورماتور های کاهنده ولتاژ
بررسی وآزمایش کامل کلید های ترکیبی نشتی جریان و مینیاتوری یا کلید های RCBO
تست کردن تایمر های راه پله و بررسی سالم بودن یا معیوب بودن آن
آزمایش کلید حرارتی فرمان پذیر یا MPCB و بررسی سلامت کلید
نحوه تست سنسور خازنی معیوب و بررسی دلایل معیوب شدن سنسور ها
آزمایش سالم بودن سیم پیچ الکترو موتور های سه فاز
اطلاعات بیشتر و دریافت آموزش عیب یابی در برق صنعتی
برق سه فاز در صنعت مانند خون در رگ انسان است و از پایه های اساسی حوزه برق به شمار می آید، دراین آموزش برق صنعتی در کالنجی به پارامتر های مهم در برق سه فاز خواهیم پرداخت و اساس کلی برق سه فازپارامتر های مهم و شرایط راه اندازی الکترو موتور با برق سه فاز را بررسی می کنیم.
ولتاژ و جریان در برق سه فاز به چه صورت است؟پارامترهای مهم در برق سه فاز چیست؟ و چگونه درک درستی از فرایندها در برق سه فاز داشته باشیم؟پاسخ این سوالات را در این ویدیو داده ایم.
مشاهده ویدیو برق سه فازبه زبان ساده
برق سه فاز اغلب برای راه اندازی مصارف سه فاز مانند پمپ ها، الکتروموتور ها و دستگاهایی که به تغذیه سه فاز نیاز دارند استفاده می شود اما در مصارف خانگی نیز توسط اداره برق، کنتور های سه فاز نیز صادر می شود.
در شبکه سه فاز ما اصطلاحاتی را بیان می کنیم که هر کدام مفهوم خاص خود را دارد که در تصویر، پارامتر های مهم را مشاهده می کنید.
همانطور که می بینید VPH به ولتاژ فازی معورف است و مربوط به ولتاژ بین فاز و نول است که همان ۲۳۰ ولتی است که در مصارف تک فاز نیز مشاهده می کنیم و VL هم ولتاژی هست که در برق سه فاز به ولتاژ خط معروف است و برای اندازه گیری ولتاژ خط ما ولت متر را روی دو فاز می گذاریم.
اما IL و IPH، در ابتدا به IPH می پردازیم، IPH همان جریانی است که از یک رشته سیم فاز عبور می کند و در برق تک فاز هم این پارامتر صدق می کند که جهت اندازه گیری آن، آمپر متر را به صورت سری در سیم فاز قرار می دهیم تا جریان را به ما نمایش دهد.
و IL هم جریانی است که از دو فاز عبور می کند، اما سوالی که ممکن است برای تان پیش بیاید این است که چگونه این جریان را تشخص دهیم و اندازه گیری کنیم؛در حقیقت IL در اتصال ستاره و مثلث نمایش آن ملموس است به فرض مثال در تصویر زیر در اتصال مثلت به L2 توجه کنید که یک سر،فاز U2 به آن متصل است و یک سر هم V1 که در نهایت به یک سیم به نام L2 متصل شده؛ در این حالت ما میانگین جریان عبوری از دو فاز را IL یا همان جریان خط می نامیم.
همانطور که در بالا عرض کردیم یکی از اصلی ترین مصرف کننده های سه فاز، الکترو موتور ها هستند بنابر این با درک کردن شرایط راه اندازی الکترو موتور سه فاز می توان درک بیشتری از برق سه فاز داشت.
در الکترو موتور سه فاز سیم پیچ ها با فاصله ۱۲۰ درجه مکانی روی استاتور نصب می شود و برق سه فاز نیز با سه موج سینوسی با فاصله زمانی ۱۲۰ درجه به الکتروموتور تزریق می شود و این امر باعث ایجاد یک میدان دوار در الکترو موتور شده که باعث به حرکت در آمدن الکترو موتور سه فاز خواهد شد.
تصویر زیر بیانگر این فرایند است:
درباره این سایت